کد مطلب:71332 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:527
[صفحه 825] و من خطبه له- عیله الصلوه و السلام-: الا و ان الغایه امامكم، و ان وراء كم الساعه تحدوكم. بدانید كه بدرستی كه غایت و حال آخرت پیش روی شما است، و بدرستی كه از پس پشت شما است زمانه، می راند شما را. اراد بالغایه حال الاخره: من جنه تطلب او نار تهرب عنها مما هو متوجه الیه، و غایه الانسان ینتهی الیها، و بذلك الاعتبار صدق علیها انها امام، و استعار لفظه لها، و الساعه القیامه و الموت، و كونها وراء بالعتبار كونها مهروبا منها، و المهروب منه خلفت الهارب. تخففوا تلحقوا، سبكبار شوید تا برسید و ملحق گردید به آن سبكباران كه پیش از شما رفتند از انبیا و اولیا. حافظ: از زبان سوسن آزاده ام آمد به گوش كاندر این دیر كهن حال سبكباران خوش است بار تا چندی كشی، بی بار باش گر دمی باقی است بر خوردار باش اشار بالتخفیف الی الزاهد الحقیقی الذی به یتخفف المسافرون الی الله، من اثقال الدنیا و اوزارها المعانه من الصعود الی قرب الحضره، و بذلك یلحق بمنازل الابرار. ای شده عمری گران بار گناه می نترسی پیش و پس آبی سیاه با دلی چون آهن و باری گران كی رسد كشتی ایمان باكران و الكلمتان فی قوه شرط و جزاء، ای لم تلحقوا باهل الحقائق الا بقطع ا لعلائق. فانما ینتظر باولكم و آخركم. پس بدرستی كه منتظر نیست به اول شما الا آخر شما. ای انما ینتظر بالقیامه الكبری علی اولكم و من سبق منكم، و وصول كل الی ما یستحقه من كمال رحمه او عذاب، لحوق الاخرین الذین لم یموتوا. ای دل غافل دمی بیدار شو چند بد مستی كنی هشیار شو رفتگان اندر نخستین منزلند منتظر بنشسته و مستعجلند بیش ار این در بند خودشان می مدار چند شان فرمایی آخر انتظار قال السید: و انا اقول: ان هذا الكلام لو وزن، بعد كلام الله سبحانه و كلام رسول الله- صلی الله علیه و آله و سلم- بكل كلام لمال به راجحا، و برز علیه سابقا. فاما قوله- علیه السلام- تخففوا تلحقوا فما سمع كلام اقل منه مسموعا و لا اكثر محصولا، و ما ابعد غورها من كلمه! و انفع نطفتها من حكمه! قال الشارح: استعار السید لفظ النطفه، و هو الماء القلیل الصافی، لما فیها من الحكمه. قال بعض البلغاء: ان السید الرضی- رحمه الله تعالی- قد اطری علی قوله- علیه السلام-: الا و ان الغایه امامكم، و ان وراء كم الساعه تحدوكم. تخففوا تلحقوا، و اغفال قوله- علیه السلام-: ینتظر باولكم آخركم من مثله غریب، فان المعنی فی هذه الكمات اغرب و اعجب. فان الزمان الذی عبر عنه بالساعه من وراء الناس یسیر بهم علی هیئه یغفل السائر عن مسیره، و التعبیر عن ذلك، التسییر بالحدو من الطف العبارات و احسن الاشارات و اغرب النكت الغر. فان الحد و تسییر الابل بنشید یذهلها عن سیرها، و الساعه التی تسوق الناس زمانهم، و انما یعبر عنه بالساعه، لان الزمان منقسم الی ماض قد انعدم، و مستقبل لم یحدث، و الحال الساعه التی امكن الحكم بوجودها، و هی التی لاتنفك لازمه للخلق، و تسیر بهم و هم فی غفله عنها، و بهذا النظر قیل: الدنیا ساعه، و انما قال وراء كم الساعه لان خلف الشی ء جهه لازمه و هی متواریه عنه، و كل جهه تتواری فهی وراء. و لهذا المعنی قال المفسرون: معنی قوله: (و كان ورائهم ملك یاخذ كل سفینه غصبا) ای كان قدامهم، و تلك الجنه لما كانت متواریه عنهم قیل: ورائهم. و قال: الغایه امامكم و امام الشی ء مقصده من ام، یوم اذا قصد، و الكل قاصدون الی غایاتهم. و قوله: انما ینتظر باولكم آخر كم من احسن العبارات: من حبس السلف فی مراقدهم و مشاهدهم لیلحق الخلف الغابر بهم، و اجمع الكل فی المجمع الاكبر.
صفحه 825.